CHP’nin akaryakıt istasyon işletmecileri için meclise sunduğu önerge AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. Yaklaşık 150 bin vatandaşın istihdam kapısı olan ve gün geçtikçe kepenk kapatan akaryakıt istasyonlarının işletmecilerinin sorunlarını işaret eden CHP’li Hatay Milletvekili Mehmet Güzelmansur son yedi ayda 412 akaryakıt bayisinin kapandığını açıkladı.

Önergenin gerekçesini açıklayan CHP Hatay Milletvekili Mehmet Güzelmansur şunları söyledi:

“Akaryakıt istasyonları yaklaşık 150 bin insanımızın istihdam kapısı, ekmek teknesi olan işletmelerdir. Akaryakıt istasyonları devletin kasasına giren dolaylı vergilerin neredeyse dörtte birini tahsil eden işletmelerdir.

 Akaryakıt istasyonları kar kış, sıcak soğuk, pandemi demeden yedi gün yirmi dört saat çalışmak zorunda olan çünkü inşaat, enerji, nakliye, tarım gibi 30’un üzerinde ara sektörün doğrudan çalışmasını sağlayan işletmelerdir; vatandaşın sadece akaryakıt aldığı değil, arabası bozulduğunda, yağışlarda sığındığı bir liman, yorulduğunda ise dinlendiği güvenli bir mekândır.

Son bir yılda akaryakıt istasyonlarının personel giderleri yüzde 107 arttı, elektrik giderleri yüzde 100 arttı, akaryakıt istasyonlarının kredi kartıyla yapılan satışlar için bankalara ödediği meblağ yüzde 173 arttı, su giderleri yüzde 133 arttı, idare giderleri ile arıza-bakım ücretleri 2 katına çıktı. Bir yılda toplam giderlerindeki artış yüzde 94’ü buldu ancak gelirleri bu oranın altında ve sınırlı kaldı; dolayısıyla, akaryakıt istasyonları sürekli zarar ediyorlar.

Son yedi ayda, 412 akaryakıt bayisi istasyonu kapandı. Bunu ben söylemiyorum, EPDK verileri söylüyor. EPDK’nin Haziran 2022 verilerinde, akaryakıt bayisi sayısı 12 bin 849, bugünkü akaryakıt bayisi sayısı ise 12 bin 437 yani akaryakıt faaliyeti gösteren 412 akaryakıt istasyonu kapanmış son yedi ayda. Bu sayı daha da artacak, kapanmalar çoğalacak çünkü maktu kâr payı uygulamasıyla akaryakıt bayilerinin gelirleri sabit kalırken, giderleri sürekli artıyor.

Bugün 1 litre motorinin fiyatı 23 lira civarında. 1 litre motorinde bayinin kârı yüzde 10 olduğuna göre, bu da 2 lira 30 kuruş ediyor. Dağıtıcı bayi ve istasyon bayi kârı yarıyı yarıya bölüşüyor yani bir akaryakıt bayi, 1 litre motorinde ortalama 1 lira 15 kuruş kazanıyor. Diğer yandan, sadece bu 1 litre motorinin dolum tesisinden istasyona getirmek için ödediği nakliye bedeli yaklaşık 50 kuruştur, kredi kartıyla alınan bu 1 litre motorine ödediği POS ücreti 27 kuruştur; sadece bu iki kalemde 1 litre motorin için katlandığı maliyet 77 kuruştur. Buna diğer maliyetleri de eklediğiniz de ortaya sadece zarar çıkıyor. İşte bu zarar, akaryakıt istasyonlarını iflasa sürüklüyor, kapanmaları tetikliyor. Dolayısıyla bunun önüne geçmemiz lazım.

Kurulacak bir Meclis araştırma komisyonuyla, maliyetleri katlanarak artarken, kâr payları sürekli eriyen akaryakıt istasyonlarının zarar etmesinin önüne geçecek çözümler üretmeliyiz, aksi hâlde yüz binlerce insanımız işsiz kalacak, aileleriyle birlikte de 1 milyonu aşkın insanımız bu durumdan olumsuz olarak etkilenecek.

Bir öneri olarak, çözüm önerisi olarak, akaryakıt istasyonlarının kâr marjının yüzde olarak belirlenmesi ve bu oranın her yıl enflasyon oranında arttırılması uygun olabilir veya bayilerin üstündeki bazı maliyet kalemlerinin düşürülmesiyle kâr marjları arttırılabilir. Elektrik giderlerindeki yüzde 100 oranındaki artış neredeyse her noktasında elektrik kullanan istasyonları için ciddi bir gider kaybı oluşturuyor. Yedi gün yirmi dört saat hizmet veren akaryakıt istasyonlarının kullandığı elektrikte bir destekleme sağlanabilir.”